عقیق: گرچه امروزه رونق هیئت‌های بزرگ تا حد زیادی روضه‌های خانگی را تحت‌تأثیر قرار داده و حالا دیگر کمتر از گذشته شاهد برپایی این قبیل از روضه‌ها هستیم، اما پس از گذر از نیمه محرم و کم‌رنگ‌شدن مجالس عزاداری، این روضه‌های خانگی و بانیان آن هستند که با اقامه عزا می‌توانند حال و هوای سیدالشهدا را هرچه بیشتر در محرم و صفر زنده نگه دارند و در راه بانویی قدم گذارند که بعد از واقعه عاشورا با برپایی روضه و عزاداری به افشاگری‌هایی ماندگار پرداختند و کاری کردند تا واقعه عاشورا برای همیشه در حافظه تاریخ ثبت شود.
احیای سنت امام صادق (ع) با برپایی روضه‌های خانگی
شاید اگر بعد از واقعه عاشورا، حضرت زینب (س) و امام سجاد (ع) به بازخوانی این واقعه در فضاهای مختلف از جمله روضه و عزاداری در منازل خودشان نمی‌پرداختند و حضرت سکینه (س) و بعدتر امام باقر و امام صادق (ع) که بانی اصلی روضه‌های خانگی برای سیدالشهدا بودند، این راه را ادامه نمی‌دادند، واقعه عاشورا این چنین ماندگار نمی‌شد. البته که طبق گفته کارشناسان مذهبی این مسیر توسط همه اهل‌بیت ادامه پیدا کرد و به‌عنوان میراثی ارزشمند برای ما به یادگار ماند.
در واقع این سیر تاریخی روضه و ماندگاری آن، سندی است بر اهمیت و برکات روضه‌های خانگی که احیای این سنت همواره باید موردتوجه قرار گیرد. حجت‌الاسلام عالی خطیب و کارشناس مذهبی در رابطه بااهمیت روضه نزد خود اهل‌بیت و بزرگان شیعه می‌گوید: «خود اهل‌بیت به‌ویژه امام صادق (ع) به‌شدت مقید به برپایی جلسات خانگی بودند و جلساتی که در آن ذکر خدا و اهل‌بیت بود را بسیار دوست داشتند.
امام صادق (ع) این نکته را به اصحاب خود نیز تأکید کرده و می‌فرمودند: «دور هم جمع می‌شوید، در مورد ما اهل‌بیت صحبت کنید و ذکر بگویید که من این جور جلسات را دوست دارم.» درواقع وقتی امام صادق می‌گوید من این جلسات را دوست دارم، درودیوار و فرش‌ها را نمی‌گوید، بلکه کسانی را می‌گوید که در آن خانه در مورد خدا و ائمه صحبت می‌کنند و محبوب خدا و اهل‌بیت هستند.»
بزرگانی که تا تمام عمر کفش‌های عزاداران را جفت می‌کردند
برپایی روضه‌های خانگی به‌عنوان سنتی به‌جای مانده از خود اهل‌بیت از قرون گذشته بسیار موردتوجه ایرانی‌ها بوده و بزرگان زیادی نیز نسبت به برپایی این روضه‌ها و خدمت به عزاداران امام حسین (ع) تعهدی قلبی داشته‌اند. حجت‌الاسلام عالی با ذکر مثال‌هایی می‌گوید: «آیت‌الله قاضی پنج‌شنبه به پنج‌شنبه در منزلش روضه داشت و به‌قدری برای عزاداران امام حسین (ع) حرمت قائل بود که همیشه دم در می‌نشست و کفش‌ها را جفت و پاک می‌کرد، طوری که آیت‌الله خویی می‌گفت: من وقتی منزل ایشان می‌رفتم، کفشم را زیر بغلم می‌زدم و داخل می‌بردم که مبادا ایشان کفشم را پاک کند.
همچنین شاه محمدحسین غروی اصفهانی یکی از مراجع بزرگ که استاد آیت‌الله بهجت و علامه طباطبایی بود نیز، هفته‌به‌هفته در خانه‌اش روضه داشت، دم در می‌نشست و سماور را هم همان جا می‌گذاشت و می‌گفت تا زنده هستم دو کار را ترک نمی‌کنم، یکی کفش عزاداران امام حسین (ع) را جفت و پاک می‌کنم و دوم اینکه چای می‌ریزم.»
آدرس خانه خود را این چنین به ملائکه بدهید
از برکات روضه‌های خانگی کم ندیده و نشنیده‌ایم؛ از برکات مادی و معنوی گرفته تا گره‌گشایی از مشکلات و از همه مهم‌تر عاقبت‌به‌خیری اهالی و فرزندان خانه‌ای که بانی روضه می‌شوند؛ چه بسا که بزرگان دین نسبت به برپایی روضه‌های هفتگی، ماهانه و حتی فصلی و زنده نگه‌داشتن این سنت ارزشمند و پربرکت تأکید بسیاری داشته و توصیه کرده‌اند که این روضه‌ها به‌سادگی هرچه تمام و حتی با پذیرایی یک فنجان چای برگزار شود اما همواره برقرار باشد تا ضمن عرض ارادت به اهل‌بیت (ع)، برکات بسیاری نیز روانه زندگی‌ها شود.
کارشناس مذهبی در وصف برکات روضه این چنین عنوان می‌کند: «روزی در خانه امام صادق روضه‌ای برپا بود. ابو هارون روضه خواند و همه گریه کردند. وقتی روضه تمام شد، امام صادق به ابو هارون فرمود: «تعداد ملائکه‌ای که حضور داشتند و گریستند از تعداد انسان‌هایی که حضور داشتند بیشتر بود.» البته فکر نکنید این فقط مخصوص خانه امام صادق (ع) است، بلکه در هر خانه‌ای که ذکر اهل‌بیت برود، ملائک حضور دارند.در روایات داریم، جایی که روضه‌ای خوانده شود، ملائکه دسته‌دسته می‌آیند و می‌روند و وقتی مجلس تمام شود، آن ملائکی که بالا هستند به آن‌هایی که تازه آمده‌اند، می‌گویند شما از کجا آمده‌اید ما بوی عطری از شما استشمام می‌کنیم که در هیچ جای دیگر نیست؛ وقتی پاسخ می‌دهند که ما از مجلس ذکر و روضه آمده‌ایم، همه ملائکه خودشان را به آن خانه می‌رسانند تا حتی از طریق درودیوار خانه متبرک شوند. حالا تصور کنید با برپایی مجلس در یک‌خانه، چه برکاتی روانه آن خانه می‌شود، پس این چنین زندگی کنیم که اگر پایمان لغزید، گرفتاری برایمان پیش آمد و دچار بلایی شدیم، ملائکه خانه‌مان را بشناسند و برایمان دعا کنند.» حجت‌الاسلام عالی همچنین به وصف عظمت خواندن حدیث کسا در مجالس اشاره کرده و می‌گوید: بر اساس تعبیری در خود حدیث کسا، این حدیث جایی خوانده نمی‌شود الا اینکه رحمت و نورانیت نازل شود و ملائکه حضور پیدا کنند، بنابراین خواندن این حدیث در مجالس بسیار موردتاکید است.»
رسول اکرم (ص): خانه‌هایتان را سرد و تاریک نکنید
برپایی روضه برای اهل‌بیت و همچنین مزین کردن این روضه‌ها به نور قرآن و ادعیه سفارش شده به‌قدری پربرکت و کارگشاست که می‌تواند تخمین‌گر سرنوشت تمام اهل خانه باشد.
حجت‌الاسلام عالی با نقل روایتی از پیامبر اکرم (ص) می‌گوید: «با تلاوت قرآن، به خانه‌هایتان نور ببرید. خانه‌هایتان را قبرستان نکنید؛ سرد، تاریک و بی‌سروصدا! آن‌چنان که یهودی‌ها و مسیحی‌ها کردند. آن‌ها عبادتشان را به معابد و کلیساها بردند و خانه‌هایشان خالی بود و صدای ذکر نیامد، پس شما این کار را نکنید.» او ادامه می‌دهد: «تأکید پیغمبر نسبت به ذکر خدا در خانه به‌خودی‌خود بیانگر اهمیت این مسئله است که البته ذکر اهل‌بیت هم همان یاد خداست و مجالس خانگی مظهری از یاد خدا به شمار می‌رود و چندین برکت مهم به همراه دارد که این را امیرالمؤمنین (ع) در اصول کافی فرموده‌اند. طبق فرمایش ایشان، در خانه‌ای که قرآن خوانده شود و ذکر باشد، ۳ اتفاق می‌افتد؛ برکت در آن خانه زیاد می‌شود، ملائکه حضور پیدا می‌کنند، شیاطین می‌روند و وسوسه و القائات شیطانی کم می‌شود؛ بنابراین هیچ‌گاه نباید از برپایی جلسات خانگی غافل شویم و همواره به‌خاطر داشته باشیم، اشکی که از گوشه چشم پدر و مادری می‌آید از هزاران درس تربیتی بهتر است، همان‌طور که شهید مطهری می‌گوید: اولین استاد من پدرم بود که هر موقع سحرها از خواب می‌پریدم، صدای قرآن و اشک ریختن او می‌آمد و همان، مربی اصلی من بود!»
منبع:فارس
